Białystok Interphoto

Dychotomia. Wschód i Zachód

Dychotomia. Wschód i Zachód, jak Północ i Południe. Dualność naszego świata jest  nieunikniona. Przenika całą Naturę. Charakteryzują ją odpływy i przypływy, to, co wewnątrz i na zewnątrz, noc i dzień, światło i ciemność, ruch i stagnacja, twierdzenie i zaprzeczenie, miłość i nienawiść, słodkie i kwaśne, twarde i miękkie, męskie i żeńskie, negatywne i pozytywne. Życie jest absolutną jednością, ale rozgrywa się na zasadach dualności. Polaryzacja występowała od zarania dziejów w każdym wymiarze natury.

Historyk sztuki Michał W. Ałpatow pisze, iż świat ludzi prehistorycznych opierał się na doświadczaniu chwili. Kiedy słońce pojawiało się nad horyzontem rozpoczynało się nowe życie. Kiedy schodziło poza linię następowała śmierć. Przelatujący ptak nad ogniskiem przybierał kolor czerwieni, a zatem pochodził od ognia, w którym ginął i ponownie się rodził. To znany nam wszystkim początek i koniec – integralny element naszej wędrówki. Mit Feniksa, zmartwychwstałego Ozyrysa, Mitry i Chrystusa. Dychotomia, dualizm dwubiegunowość, czarne i białe, pozytyw i negatyw są nierozerwalnymi ogniwami ludzkiego życia.

W fotografii rozumianej klasycznie jest podobnie. Dagerotyp, jedna z pierwszych form mechanicznego kopiowania rzeczywistości spoił oba bieguny bezpośrednio w sobie. Właściwie jest negatywem, lecz dzięki lustrzanemu podłożu i odpowiedniemu kątowi oglądania jesteśmy w stanie ujrzeć pozytyw. Natomiast odbitka pozytywowa, jaką dziś znamy, wywodząca się z wynalazku Talbota, nie może zaistnieć bez kliszy – matrycy – negatywu. Pomiędzy jest jeszcze obraz utajony, który niewidoczny istnieje zanim go wywołamy. Jest, choć go nie ma. To tylko niektóre, tylko techniczne aspekty medium, bo przecież fotografia ze względu na swoje właściwości werystyczne nieodłącznie wiąże się z miejscem i czasem, w którym została wykonana. Szerokie spektrum roztaczających się dualizmów oraz refleksję nad tym zagadnieniem wyrażają artyści tegorocznej edycji Międzynarodowego Festiwalu Fotografii Białystok INTERPHOTO.

Dyrektor Artystyczny Festiwalu
dr Grzegorz Jarmocewicz

BIAŁYSTOK INTERPHOTO JEST FESTIWALEM INTERDYSCYPLINARNYM.

Głównym zadaniem festiwalu jest stałe poszerzanie stworzonej przez nas wcześniej międzynarodowej platformy wymiany doświadczeń i myśli twórców ze Wschodniej i Zachodniej Europy, która umożliwia transgraniczny dialog nie tylko artystów i osób zainteresowanych fotografią, ale również szerokiej publiczności. 

Festiwal propaguje fotografię i media pokrewne składające się na współczesną formę wypowiedzi wizualnej. 

Oprócz klasycznych artystów tego medium prezentujemy twórców sięgających po współczesne środki i tematy, reprezentujących postawy neoawangardowe, czy poruszających się po obszarach sztuki krytycznej. Takie prezentacje wpływają na zwiększenie świadomości społecznej nie tylko   w zakresie fotografii czy, multimediów, ale przede wszystkim ukazują problemy współczesnej cywilizacji pochłoniętej materialnymi stronami życia. Uwrażliwiają na zjawiska moralne, zmiany publiczne i jednostkowe, na cierpienie czy problemy polityczne drążące kraje zarówno demokratyczne jak i te, które wciąż znajdują się pod rządami reżimów. Zwracają uwagę na wszechobecną opresję, makdonaldyzację, zagrożenia nacjonalistyczne, klimatyczne, a z drugiej strony na pozytywny rozwój cywilizacji poprzez zdobycze naukowe. 

Temat główny festiwalu “Dychotomia. Wschód i Zachód” poprzez medium fotografii i media pokrewne odsłoni zjawiska społeczne nurtujące poprzednie i obecne pokolenia począwszy od okresu po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, poprzez zagadnienia pojawiające się bezpośrednio po 1945 roku, aż do współczesności.

Jednym z głównych zadań festiwalu jest również wzmocnienie integracji środowisk twórczych i społeczności międzynarodowej w wymiarze ponadlokalnym, obejmującym nie tylko Polskę, ale także Litwę, Łotwę, Estonię, Białoruś, Ukrainę, Czechy, Węgry, Słowację oraz Niemcy, oraz inne państwa, ze szczególnym uwzględnieniem krajów wschodnich.

BIAŁYSTOK INTERPHOTO 

jest festiwalem cyklicznym, o wysokim poziomie artystycznym, odbywającym się w trybie biennale, co dwa lata. Obejmuje nie tylko działania wystawiennicze, ale również spotkania, prelekcje, warsztaty, pokazy multimedialne, konkursy szkolne, działania łączące fotografię z muzyką czy literaturą, gry miejskie. Działania kierujemy do odbiorców wszystkich kategorii wiekowych. Festiwal rozwija się nieprzerwanie od 2013 roku i jest oczekiwanym przez odbiorców, artystów i krytyków najważniejszym wydarzeniem tego typu w Polsce, a także w Środkowo – Wschodniej części Europy. Podczas ostatnich edycji statystyki wykazały, iż swoim udziałem zaszczyca nas ponad dwadzieścia tysięcy odbiorców bezpośrednich i ponad milion internetowych.

Działania festiwalu popularyzują aktualne nurty współczesnej fotografii polskiej i zagranicznej z naciskiem na zjawiska artystyczne krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Istotnym elementem jest wątek edukacyjny osadzający medium w odniesieniu do zagadnień społecznych i historycznych. Dlatego na stałe zostały wpisane w harmonogram wystawy ukazujące zjawiska artystyczne zachodzące w Polsce i Europie środkowo-wschodniej, które miały wpływ na rozwój sztuki światowej. Festiwal przedstawia również współczesnych polskich kontynuatorów myśli artystycznej międzywojnia, aby ukazać  ciągłość rozwoju sztuki polskiej po 1945r. Stąd główny temat „Dychotomia. Wschód i Zachód”, oparty będzie na analizie historyczno-wizualnej wpływu polskiej sztuki zarówno na „wschód” jak i na „zachód”. 

Głównym tematem festiwalu, niezależnie od edycji jest GRANICA, ze wszelkimi przynależącemu temu hasłu wymiarami od Genius Loci po obszary indywidualnego doświadczenia w płaszczyźnie duchowej czy eksperymentalnej.

W ramach tegorocznej edycji zaprezentujemy ponad 200 artystów, udział weźmie 12 kuratorów, 14 jurorów. Odbędzie się: 25 wystaw, 4 pokazy filmów, przegląd Portfolio Review, konkursy: INTERPHOTO GRAND PRIX, Street Art, pokaz zdjęć z muzyką na żywo, panel naukowy dotyczący twórczości Witkacego, wykłady i prelekcje, spotkania autorskie (30), warsztaty fotograficzne, konferencja prasowa w streamingu o zasięgu międzynarodowym, uroczysta inauguracja z udziałem publiczności, gości, artystów, władz województwa i miasta, kuratorów, krytyków, wydawców; piknik i spacer fotograficzny. 

Do udziału zostali zaproszeni artyści z Białorusi, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy, Niemiec, Polski, Słowacji, Ukrainy; dyrektorzy festiwali fotograficznych, jurorzy i krytycy z Austrii, Białorusi, Estonii,  Finlandii, Filipin, Francji, Hiszpanii, Litwy, Niemiec, Polski, Szwecji, Węgier, Wielkiej Brytanii i Włoch. W prezentacji Grand Prix przedstawimy projekty artystów z całego świata, a 10-ciu z nich weźmie udział w wystawie finałowej.

Dwie duże wystawy zbiorowe zostaną zorganizowana w oparciu o współpracę z Muzeum Sztuki w Ołomuńcu / Czechy oraz Łotewskie Muzeum Fotografii w Rydze. 

Najważniejszymi artystami wystawianymi podczas edycji 2021 będą: Krzysztof Gołuch, Gvido Kajons, Chirag Jindal, Hannes Jung, Pavel Mára, Andreas Müller-Pohle, Aleksandras Ostašenkovas, Evgenyi Pavlov, Ania Ready, Jozef Sedlák, Aleksei Shinkarenko, Sigrid Viir, Stanisław Ignacy Witkiewicz / Witkacy, Grzegorz Zygier, Paweł Żak czy przedstawiciele czeskiej fotografii lat 60-tych XX wieku tacy jak: Hajn Jan, Ladislav Postupa, Rupert Kytka, Stibor Miloslav, Vávra Jaroslav, Pikous Jan, Reichmann Vilém, Přeček Ivo, Gribovský Antonín, Kolářová Běla, Kohoutek Jaromír, Sapara Vojtěch, Kubíček Jan, Krátký Čestmír, Medková Emila.

Grzegorz Jarmocewicz

Dyrektor Artystyczny Festiwalu

RADA PROGRAMOWA