Peeter Laurits
Atlas Niebios
Peeter Laurits
Atlas Niebios
Większa część życia grzyba jest ukryta przed naszymi oczami, znajduje się pod ziemią lub wewnątrz drzew. Kapelusz, który widzimy, to owocnik grzyba, który wyrasta nad ziemią w celu rozmnażania. Podziemne grzybnie grzyba przypominają rury, przez które rośliny wymieniają się zasobami, oraz przewody, przez które się komunikują. Zapożyczając terminologię z internetu, tę kolosalną i złożoną sieć nazwano „Wood Wide Web” (leśnym szerokopasmowym internetem). W lasach jest bardzo wiele grzybów i roślin, które tworzą ze sobą przenikające się połączenia, trochę jak sieci nerwowe w naszych głowach. Punkty połączeń, gdzie korzenie roślin i grzybnie grzybów splatają się, można na poziomie metaforycznym porównać do synaps w naszym układzie nerwowym. Ale może nie tylko metaforycznie. Jeśli rozciągniemy naszą wyobraźnię, całkiem łatwo można sobie wyobrazić świadomość lasu. Kapelusze grzybów są również dodatkowym obszarem kontaktu z innymi formami życia. Zjadane są przez zwierzęta, ptaki i owady, a grzyby wpływają na nie swoimi chemicznymi substancjami, cząsteczkami, które syntetyzują. Ludzie jedzą niektóre grzyby, aby zmienić swoją świadomość. Muchomor czerwony, Amanita muscaria, był używany przez szamanów przez dziesiątki tysięcy lat. Co grzyby same wiedzą o tym? Nie ma miejsca na Ziemi, gdzie nie byłoby grzybów, wszystko jest z nimi splecione i pozostaje w bliskich wzajemnych relacjach. Dlatego grzyb stał się tak ikoniczny, pojawiając się jako motyw od malowideł jaskiniowych z epoki kamienia, przez szamańskie bębny, aż po XIX-wieczne haftowane ręczniki kuchenne. Mikobiota są jak mapa świata żyjącego, atlas niebios, mikrokosmiczny model świata.
Peeter Laurits
Peeter Laurits (ur. 1962) studiował na Uniwersytetach Państwowych w Tartu i Leningradzie, w Estońskim Instytucie Humanistycznym oraz w Międzynarodowym Centrum Fotografii w Nowym Jorku. Jego głównymi środkami wyrazu są fotografia i multimedia. W latach 90. zajmował się krytyką mediów, ale wkrótce zwrócił się ku głębokiej ekologii, przeniósł się do lasu i połączył neolityczne metody z postindustrialnymi, zarówno w swojej sztuce, jak i stylu życia. Obecnie jego twórczość skupia się na etyce posthumanistycznej. Laurits wzbogacił narzędzia wyrazu fotograficznego i rozszerzył rolę fotografii w estońskiej przestrzeni kulturowej. Zorganizował wystawy indywidualne w Londynie, Berlinie, Moskwie i Chiang Mai, a jego prace zostały zakupione przez muzea oraz publiczne i prywatne kolekcje, a monumentalne dzieła zostały przypisane do przestrzeni publicznej. W 2017 roku został zaproszony jako profesor wizytujący na Uniwersytecie w Tartu, a od 2020 roku kuratoruje cykl interdyscyplinarnych forów sztuki i nauki Biotoopia.
Dostępność wystawy
Opera i Filharmonia Podlaska, Europejskie Centrum Sztuki, Galeria na antresoli, ul. Odeska 1; wystawa dostępna 26.09-03.11.2024, wt.-śr. 8:30-16:00, czw.-niedz. 11:30-19:00